بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعه است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند.

مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌شود). در هر جلد ریزموضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌کند.

مجلسی تلاش کرده است که در بحارالانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام(ص) و حضرت زهرا(س) و امامان شیعه(ع) اختصاص دارد.

بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌های منقول از ائمه شیعه، باب‌بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌هایی از آن بارها به چاپ رسیده است.

ه گزارش خبرنگار فرهنگی دین کامل، کتاب حاضر درصدد معرفی ماهوی مکتب تشیّع به عنوان یک نگرش کاملاً متفاوت در بنیاد تفکر دینی و با رویکرد عقلی است که دارای جهان بینی و انسان شناسی کاملاً متمایز با قرائت رسمی اهل سنت از مکتب اسلام می‌باشد. حاصل این معرفی ارائه محور‌های سه گانه برای ماهیت تشیّع به عنوان اجزای ذاتی این مکتب است.

کتاب به چهار بخش عمده تقسیم می‌شود: بخش اول، عهده دار تبیین اندیشه اصلی و محوری تفکر شیعی، یعنی جهان بینی و انسان شناسی عرفانی آن می‌باشد. بخش دوم، ضمن ارائۀ ادلّۀ اثبات ولایت معنوی برای پیامبران و ائمه (ع)، همچنین به مبحث مهمی در خصوص کارکرد عینی ولایت معنوی و تمایز هدایت معنوی عینی از هدایت مفهومی و عقلانی میپردازد.

بخش سوم عهده دار محور عقلانیت تفکر شیعی است و بخش چهارم که تقریباً غیرقابل انفکاک از بخش سوم است به فلسفۀ سیاسی شیعی و چگونگی و چرایی تحقق نظام امامت بعد از رسول اکرم (ص) و چالش‌های نظری و عملی آن با نظام خلافت در تاریخ و اندیشه سنّی می‌پردازد.

در این اثر کوشیده شده تا تمامی جهات لازم برای یک معرفی جامع و مانع از اندیشۀ شیعی ارائه شود به گونه‌ای که خواننده علاقه‌مند و دقیق النظر با مطالعه دقیق این متن از مراجعه به هر اثر دیگری برای احراز ماهیت تفکر شیعی و متقابلاً فکر سنّی غالب در تاریخ گذشته و معاصر بی نیاز باشد.

«تشیع: دین کامل، کمال دین» تألیف حسین غفاری استاد دانشگاه تهران به همت انتشارات حکمت منتشر شد